Phóng viên: Ông đánh giá thế nào về hiện trạng lao động kiểm toán của nước ta? So với yêu cầu phát triển doanh nghiệp (DN) hiện nay, đội ngũ lao động này có đáp ứng?

- Ông Bùi Văn Mai: Việt Nam hiện có trên 40 DN kế toán - kiểm toán với trên 2.520 người làm việc. Bộ Tài chính đã cấp chứng chỉ KTV Việt Nam cho trên 600 người, trong đó có 516 người đăng ký hành nghề theo quy chế KTV độc lập trong các công ty kiểm toán. Ngoài số này, có 35 người nước ngoài và 31 người Việt Nam đạt chứng chỉ KTV quốc tế. Nếu so với yêu cầu phát triển của DN kiểm toán thì số lượng KTV nói trên đủ đối với 10 DN lớn, 20 DN quy mô vừa, nhưng thiếu đối với 10 DN nhỏ mới thành lập. Còn đối với yêu cầu phát triển của nền kinh tế thị trường, tiến trình cổ phần hóa DN Nhà nước,... thì đội ngũ KTV của Việt Nam còn rất thiếu và yếu về chuyên môn.

Việc ký Hiệp định Thương mại Việt - Mỹ đã mở ra cơ hội, cũng như đặt ra nhiều thách thức cho hoạt động kế toán - kiểm toán của Việt Nam?

- Cơ hội trước hết là các DN kiểm toán và KTV của Mỹ sẽ tiếp tục vào Việt Nam, tạo ra môi trường cạnh tranh sôi động, bắt buộc các DN kiểm toán và KTV Việt Nam phải phát triển, nâng cao trình độ, kỹ thuật kiểm toán. Việt Nam sẽ sớm hòa nhập với quốc tế và được quốc tế công nhận.

Trong thực tế, hiện tượng “chảy máu” chất xám có gây trở ngại đối với các DN kiểm toán trong nước?

- Hiện tượng “chảy máu” chất xám KTV luôn luôn xảy ra, nhưng không chỉ một chiều. Có nhiều KTV từ các DN nước ngoài, liên doanh chuyển sang hành nghề ở DN Nhà nước và ngược lại. Nhưng nhiều hơn cả là KTV từ các DN kiểm toán lớn chuyển ra để thành lập các DN kiểm toán riêng. Hiện tượng chảy máu chất xám còn xảy ra do các KTV chuyển sang làm việc ở các DN sản xuất, văn phòng nước ngoài có mức lương hoặc thấp hơn nhưng ít phải đi lại, giảm bớt căng thẳng...

Về phát triển nghề nghiệp, nhiều ý kiến cho rằng khi được công nhận là KTV độc lập là đã vượt qua được một ngưỡng của sự thành công? Ðiều này có đúng không?

- Ðể được cấp chứng chỉ KTV Việt Nam, được đăng ký hành nghề theo quy chế KTV độc lập, người theo nghề này phải tốt nghiệp đại học, đã qua thực tế công tác 5 năm, phải dự một kỳ thi gồm 8 môn: Luật kinh tế, tiền tệ tín dụng, tài chính doanh nghiệp, kế toán, kiểm toán, phân tích hoạt động tài chính, tin học và ngoại ngữ. Nhưng các cuộc thi thường chỉ có 20% - 25% người dự thi đạt yêu cầu. Ðối với các cuộc thi quốc tế thì khó khăn hơn nhiều: Phải thi 14 môn bằng tiếng Anh. Tóm lại, ai có chứng chỉ KTV đều dễ tìm việc làm và thường có mức thu nhập cao hơn.

Có phải môi trường làm việc tốt, thu nhập cao, nhiều cơ hội thăng tiến đang làm cho nghề này trở nên sáng giá và ngày càng thu hút giới trẻ theo học?

- Nghề nghiệp được coi là sáng giá này không chỉ thể hiện ở tiền lương cao, môi trường làm việc tốt mà còn là nghề nghiệp đang phát triển và có xu hướng ổn định, có thể dễ dàng tìm việc ở nhiều lãnh vực khác. Mức lương khởi điểm của sinh viên vừa ra trường vào DN kiểm toán nhỏ là 700.000 - 800.000 đồng/tháng, DN lớn từ 1 triệu - 1,5 triệu đồng/tháng, còn khi có chứng chỉ KTV thì phải từ 2,5 triệu - 7 triệu đồng/tháng.

Xin cám ơn ông.

(NLĐ)